نشست بررسی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ساماندهی نمایش خانگی با حضور فرجی رئیس هیات مدیره کانون تهیه کنندگان رسانه‌های دیداری، مسعود اطیابی تهیه کننده و کارگردان، تکلو قائم مقام روبیکا، محمد حسام پور معاون پایش و نظارت ساترا و دکتر محمد صادق افراسیابی معاون کاربران و تنظیم گری اجتماعی ساتر به میزبانی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد.
طی یکسال گذشته از ۱۵۰ فیلمنامه، ۶۰ فیلم مجوز تولید گرفت
در این نشست فرجی رئیس هیات مدیره کانون تهیه کنندگان رسانه‌های دیداری با بیان اینکه من از جنجال‌های پیش آمده درباره اینکه صدا و سیما مسئولیت نظارت بر نمایش خانگی را برعهده گرفت تعجب کردم. توضیح داد:، زیرا اتفاق خاصی نیفتاده است، چون قبل از آن هم نظارت توسط ساترا وجود داشت، اما الان قانونی شد. به نظر من لازم بود که اگر فعالیتی اتفاق می‌افتد، قانون آن هم نوشته شود تا افراد بتوانند مستمسک قانونی آن را هم داشته باشند. بر اساس آمار اعلام شده از سوی ساترا در جلسات شورای طرح و برنامه ساترا که هفته‌ای دو بار برگزار و در آن به فیلمنامه‌ها رسیدگی می‌شود طی یکسال گذشته از ۱۵۰ فیلمنامه، ۶۰ فیلم مجوز تولید گرفت، ۶۵ فیلم مجوز مشروط گرفته و ۲۵ فیلم هم مردود شده که آمار بسیار خوبی است.
او درخصوص نگرانی‌های برخی از تهیه‌کنندگان که در این‌باره وجود دارد، بیان کرد: نگرانی آنها این است که صداوسیما ضوابطی در تولید و پخش سریال‌ها دارد که برای همه واضح است. آیا قرار است همان ضوابط بر نمایش خانگی هم اعمال شود و ما به تدریج به همان سمت پیش برویم؟ مسئله بعد درباره این است که چرا نظارت بر نمایش خانگی باید در سازمان صداوسیما اتفاق بیفتد؟ اساسا فضای مجازی دنیای دیگری است که نه ارشاد و نه صداوسیما از عهده آن برنمی آید، بلکه باید یک سازمان دیگری که به اقتضای فضای مجازی می‌تواند آن را تنظیم‌گری کند، مسئولیت آن را برعهده بگیرد و ساترا می‌تواند مستقل از ارشاد و صدا و سیما این کار را انجام دهد.
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دنبال تقسیم کار بین ارشاد و صداوسیماست
در ادامه افراسیابی گفت: تلاش ساترا این است که مر قانون اجرا شود. البته از سال 1400 به شکل سالانه در قانون بودجه سالانه کشور موضوع تنظیم‌گری صداوسیما بر صوت و تصویر فراگیر و نمایش خانگی تصویب شده است. بنابراین بعد از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تقسیم کار میان وزارت ارشاد و صدا و سیما شاهد بودیم که هم هنرمندان و هم سکوهای نمایش خانگی تأکید کردند که موضوع نظارت ساترا بر نمایش خانگی اتفاق جدیدی نیست اما مشکل چیست؟ مشکل این است که بعد از این مصوبه یک جریان تحریف توسط خانه سینما رقم خورد. مشکل جریان تحریفی است که به شکل خزنده تلاش می‌کند برای تولید و انتشار محتوایی که واقعیت را طوری نشان دهد که نیست. ساترا از قبل تنظیم‌گر بوده و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دنبال تقسیم کار بین ارشاد و صداوسیماست. این توافق برای همه اجزای زیست بوم خوب است و وظایف هر نهادی مشخص شده است ضمن اینکه در شورای انتشار که دکتر حسام‌پور دبیر آن هستند نمایندگان ارشاد هم عضو هستند. ما هیچ مشکلی با هنرمندان و سکوها نداریم و تنها با جریان تحریف مشکل داریم.
معاون تنظیم‌گری اجتماعی ساترا درباره مسئله رقابت بین صداوسیما و نمایش خانگی افزود: سازمان صداوسیما یک نهاد عمومی است و بودجه می‌گیرد وظایفی که برعهده آن است را انجام می‌دهد و اساسا هیچ وقت به رقابت با نمایش خانگی فکر نمیکند و اتفاقا نمایش خانگی را امتداد خود در فضای مجازی میداند. وقتی 400 سکو امروز از ساترا مجوز می‌گیرند یعنی ساترا نگاه رقابتی ندارد و صداوسیما پذیرفته که من تنظیم‌گر، ناظر و حامی هستم.
تلویزیون الان ضعیف شده و کارهای باکیفیتی تولید نمیکند چطور می‌خواهد بر نمایش خانگی نظارت کند؟
در ادامه تکلو توضیح داد: ما به عنوان پلتفرمی که ذیل قوانین جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنیم، تبعا هر قانونی که از بالا تصویب شود ما تبعیت می‌کنیم اما بند 4 مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره پخش زنده برای من کمی عجیب بود. اساسا چرا باید چنین بندی وجود داشته باشد درحالیکه ما شورای عالی فضای مجازی را داریم که مستقیما مسئول نظارت بر فضای مجازی است. نگرانی ما از این بابت است که موضوع پخش زنده کاربران روبیکا تابع چه قانونی است؟ آیا یکسری از فرآیندها در ساترا توسعه پیدا کرده است؟ زیرا جنس ماهیت تولیدات ما با ماهیت نظارت بر تولید و پخش متفاوت است. ما به هیچ‌وجه منکر نظارت نیستیم و به هر قانونی که مصوب شود پایبند هستیم اما در خصوص موضوع نظارت بر پخش زنده کاربران روبیکا و سایر شبکه های کاربر محور سوالات جدی داریم.
ما ناظران و مدیرانی که در ساترا حضور دارند را قبول داریم
در ادامه اطیابی گفت: مهم این نیست که نظارت بر عهده چه نهادی باشد، مهم آن ضوابط و سازوکار است که چگونه قرار است نظارت کند؟ و اینکه آیا بر نظارت کننده نظارت می‌شود یا قرار است هرطور که می‌خواهد نظارت کند؟ البته ما ناظران و مدیرانی که در ساترا حضور دارند را قبول داریم و با آنها هم نظر هستیم؛ اما این نگرانی‌های اخیر محصول عملکرد شبکه های تلویزیون است. قطعا ساترا به سمتی خواهد رفت که شیوه تعاملش بهتر خواهد شد. ما باید تعامل کلی داشته باشیم البته ما با یکدیگر تعامل داریم. تلویزیون الان ضعیف شده و کارهای باکیفیتی تولید نمیکند چطور می‌خواهد بر نمایش خانگی نظارت کند؟
ما نباید در تولید فرهنگی دچار افول ارزش‌های اخلاقی شویم
در ادامه حسام پور معاون پایش و نظارت ساترا گفت: آن چیزی که در این مصوبه اتفاق افتاده این است که پیشران این عرصه تعیین شده است. با توجه به اینکه نگاه دولت به موضوع نمایش خانگی رویکرد غرهگی است به همین دلیل این موضوع به شورای عالی انقلاب فرهنگی رفت تا مشخص شود که این یک موضوع فرهنگی است. این مصوبه عملا بین نهادهای فرهنگی تقسیم کار انجام داده است. آن چیزی که ماموریت‌های سنتی و روال‌های عادی وزارت ارشاد قبل از گسترش فضای مجازی بوده در این مصوبه صراحتا اعلام شده که بر عهده وزارت ارشاد است. اما موضوع سریال که اساساً محصول فعالیت صدا و سیما است، برعهده صداوسیما گذاشته شده است.
وی افزود: ما چند اصل را بارها اعلام کردیم که نگاه ساترا، نگاه تسهیل‌گری و حمایت از زیست بوم صوت و تصویر فراگیر و نظارت قانونی است تا این حوزه قانونمند شوند. ساترا نهاد تنظیم‌گری است که درک می‌کند که محتوای ایرانی متناسب با خانواده ایرانی_اسلامی بهترین محتوایی است که باید حمایت شود و در اختیار مخاطب قرار بگیرد. همچنین باید این امکان وجود داشته باشد که هر وقت محتوا با استانداردهای فرهنگی جامعه ما تولید شود باید بتواند گردش پیدا کند یعنی یک محتوا هم بتواند در تلویزیون هم در سینما و هم در نمایش خانگی پخش شود. ما نباید در تولید فرهنگی دچار افول ارزش‌های اخلاقی شویم. استاندارهای اخلاقی جامعه مشخص است و وظیفه نهاد ناظر صیانت از این چارچوب‌هاست.
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی صدا و سیما را محدود کرده است
در ادامه فرجی گفت: مصوبه شورای عالی، تا حدودی دست صداوسیما را بسته است و اختیارات صدا و سیما با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به گذشته که صدا و سیما خود را مسئول کل صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی می‌دانست محدود شد.
وی افزود: غیر از این موضوع در چند سال گذشته شاهد بودیم که نوع ممیزی در سریال های تلویزیونی و تولیدات نمایش خانگی کاملا با هم فرق میکرد و ساترا با تساهل آثار نمایش خانگی را ممیزی میکرد. اگر ما می‌خواهیم بخش خصوصی جان بگیرد و تفاوت‌ها مشخص باشد، تسهیل‌گری لازم است. به هر حال قانون را باید طوری نوشت که اگر فردا اگر جای آقای حسام‌پور کس دیگری آمد نتواند سختگیرانه برخورد کند.
نیت و نگاه ساترا شفاف شدن و تبیین
در ادامه افراسیابی در پاسخ به برخی شبهات مطرح شده در رسانه ها گفت: نیت و نگاه ساترا شفاف شدن و تبیین است. ما از هر نشستی که شفاف سازی کند استقبال می‌کنیم زیرا جریان تحریف دنبال انگاره‌های نادرستی است و ما با تبیین میتوانیم مسایل را به شکل درست بیان کنیم. ما در سایت ساترا، قوانین و ضوابط ساترا را تحت عنوان مقررات جاری گذاشته‌ایم. ساترا مجمعی دارد به نام «رصتا» که تمام سکوهای دارای مجوز، عضو این مجمع هستند ما از طریق این مجمع نظر تمام سکوها را جمع‌آوری می‌کنیم. هم در حوزه نظارت و هم در حوزه حمایت باید یک سیاست و آیین نامه جامعی وجود داشته باشد که طبق بند ۶ مصوبه این اتفاق انشاالله عملی خواهد شد.
دعوت از معاونت سیما برای پاسخگویی
در پایان حسام پور گفت: آقای اطیابی در صحبتهای خود تلویزیون را نقد کردند و لازم بود اگر می‌دانستیم قرار است تلویزیون نقد شود از نماینده معاونت سیما هم دعوت شود تا فرصت پاسخگویی داشته باشند.
