بسم الله الرحمن الرحیم
وضعیتی که اکنون در حوزه اقتصاد با انتشار ویروس کرونا شاهد هستیم، دست کمی از تحریم‌های بین‌المللی گذشته ندارد؛ با این تفاوت که تحریم‌ها بیشتر بر تجارت خارجی ما مؤثر بوده‌اند اما تاثیر این ویروس اقتصادی را می توان بر روابط اقتصادی درون کشور نیز ملاحظه کرد.
با در نظر داشتن منشأ مشکلات، یعنی پرهیز از خرید به علت ناامنی سلامتی، می‌توان مشکلات ایجاد شده در بازار داخل کشور را در «کاهش تقاضا» خلاصه کرد که خود را در رکود و خوابیدن بازار، کاهش درآمد و قدرت خرید مردم، کاهش تولید و افزایش بیکاری نشان می‌دهد. این مشکلات زائیده‌ی شرایط اقتصادی نیستند بلکه منبعث از تغییرات در «انگیزه های اقتصادی» مردم می‌باشند؛ پس راه حل های اصلاحی باید با دقت و ظرافت اتخاذ شوند و مطمئنا هدف را نشانه روند، وگرنه آنچه شاهد خواهیم بود ورود تورم به این چرخه است و رکود تورمی حاصل شده اقتصاد داخلی مارا برای چندمین بار قفل خواهد زد.
شاید احساس عمومی این باشد که برای برون رفت از این مشکلات نیازمند حمایت‌های دولتی هستیم ولی هر نوع حمایت نا به جای دولت تورم به بار می‌آورد. کاهش تقاضایی که شاهدش هستیم صرفا حاصل خانه نشینی و ترس مردم از ابتلا به ویروس کرونا است و این یعنی با رفع این بیماری، همه چیز به جای خود باز می گردد. اما وظیفه ای که هست افزایش سرعت این بازگشت است.
با به کار گیری پادماده‌ی این ویروس اقتصادی می توان شرایط اقتصاد را اقلا در داخل کشور کنترل نمود. اوضاع اقتصادی حاصل از کرونا به خاطر تغییرات در «انگیزه های اقتصادی» است و نه یک رخداد واقعی اقتصادی، پس نیازمند راه حلی از همین جنس هستیم. در جریانات اخیر، به‌نظر ما مورد هجوم خط نخست فناوری‌های دشمنان قرار گرفته‌ایم؛ و خط مقدم فناوری های اقتصادی، اقتصاد رفتاری است. لذا نظراتی که بر آنیم تا ارائه‌کنیم راه‌حل‌هایی فرهنگی و رفتاری برای این شرایط است. اصل ما در ارائه راه حل باید «برگشت تقاضا»ی از دست رفته در کوتاه‌ترین زمان باشد.
1- تعطیلات پر رونق نوروز امسال باعث رونق بازار نشد. اما باید دنبال راه حلی برای انتقال تقاضای از دست رفته به مناسبتی دیگر بود. با برنامه ریزی هوشمندانه می توان عید فطر امسال را با شکوه برگزار کرد و با تبلیغات مناسب اذهان مردم را از همینک آماده نمود. به‌این شیوه رونق بازار عید نوروز را با کمی تاخیر می‌توان در تعطیلات عید فطر شبیه سازی کرد و منتقل نمود.
2- به جای به کار گیری تسهیلات دولتی که تورم‌زاست، سعی کنیم مردم را ترغیب کنیم تا از یکدیگر کمک گیرند. با ترویج خرید و فروش محصولات به شیوه اقساطی، پیش فروش و پیش خرید، خرید و فروش چکی و حتی تهاتری. درست است که تقاضا کاهش یافته اما این به معنای انتقال و پخش تقاضا در ماه های بعدی است و نه حذف کلی تقاضا. توجه به این موضوع کمک می کند اطمینان از پرداخت دیون در ایام آتی سال حاصل شود.
3- رواج شیوه های خرید و فروش مجازی و ایجاد اطمینان نسبت به سلامت مواد خریداری شده. البته این موضوع نیازمند هوشیاری و پیش‌بینی تغییرات آینده است. چراکه رواج فروش برخط، بر آینده کسب و کارهای فیزیکی و ساختار بازار بسیار اثرگذار خواهد بود. بخش زیادی از این بستر های برخط هم‌اکنون آماده و در دسترس اند اما عموم مردم از شیوه استفاده و حتی وجود آن‌ها بی‌خبر اند؛ تنها با تبلیغ و آموزش به کارگیری آن‌ها و اطمینان دادن از سلامت آن‌ها بخش بزرگی از تقاضا را در همین ایام باز می گرداند.
4- راه اندازی بستر های برخط برای فروش تهاتری، اقساطی، پیش فروش و پیش خرید می تواند بخشی از تقاضای از دست رفته را باز گردانی کرده و بار مالی آن‌ها را به ایام آتی منتقل کند.