سیرمطالعاتی آثار علامه مصباح
کتاب‌های حضرت آیت‌الله مصباح را می‌توان از دیدگاه‌های متفاوت و برای اهدافی گوناگون دسته‌بندی کرد و هر دسته‌بندی فایده و آثار خود را دارد: در یک تقسیم، می‌توان کتاب‌ها را به دو گروه کلی آموزشی و غیرآموزشی تقسیم کرد. منظور از کتاب‌های آموزشی، کتاب‌هایی است که برای دوره‌های آموزشی و فراگیران خاص تدریس، یا به این منظور تألیف شده‌اند و فراگیری آنها نیازمند تدریس توسط استاد است. در مقابل، کتاب‌های غیرآموزشی، کتاب‌هایی هستند که به‌منظور آموزش نوشته نشده‌اند. این گروه از کتاب‌ها خود به دو دسته تقسیم می‌شوند: کتاب‌های تخصصی و کتاب‌های عمومی. مقصود از کتاب‌های تخصصی، کتاب‌هایی است که حاصل تحقیقات و ژرف‌اندیشی‌های استاد است و مخاطب آنها محققان و متخصصان یک رشته علمی‌اند. ولی کتاب‌های عمومی به کتاب‌هایی می‌گوییم که مخاطب آنها عام بوده، برای استفاده عموم طرح گردیده و یا به رشته تحریر درآمده‌اند. در اینجا کتاب‌های آموزشی و تخصصی حضرت استاد را فهرست‌وار ذکر کرده، سپس سیر تدریس کتاب‌های آموزشی را برای دو دسته از فراگیران پیشنهاد می‌کنیم. توضیحات مربوط به هر کتاب در بخش بعد خواهد آمد.
أ. کتاب‌های آموزشی عبارتند از:
1. کلام و اعتقادات
1.1. مباحثی پیرامون مسائل اعتقادی و اخلاقی
1.2. آموزش عقاید
1.3. اصول عقاید(2): راه و راهنماشناسی
1.4. چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی
2. تفسیر و علوم قرآن
2.1. مجموعه معارف قرآن (شامل: خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، راه‌شناسی، راهنماشناسی، قرآن‌شناسی، اخلاق در قرآن، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، حقوق و سیاست در قرآن، جنگ و جهاد در قرآن)
2.2. خلقت انسان از نظر قرآن
2.3. انسان‌شناسی در قرآن
2.4. معارف قرآن (4-5): راه و راهنماشناسی (تلخیص دروس)
2.5. انسان‌سازی در قرآن
3. اخلاق و فلسفه اخلاق
3.1. خودشناسی برای خودسازی
3.2. فلسفه اخلاق
3.3. نقد و بررسی مکاتب اخلاقی
3.4. کلمه حول فلسفه الاخلاق
4. علوم انسانی
4.1. انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن
4.2. پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی
5. منطق و فلسفه
5.1. دروس فلسفه
5.2. آموزش فلسفه
5.3. چکیده چند بحث فلسفی
6. فلسفه تطبیقی (نقد مارکسیسم)
6.1. پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک (6 جلد)
6.2. نقدی فشرده بر اصول مارکسیسم
6.3. ایدئولوژی تطبیقی
ب. کتاب‌های تخصصی از مجموعه آثار مکتوب استاد عبارتند از:
1. شرح روایات
1.1. تعلیقه بر معادن الحکمه و مکاتیب الأئمه
1.2. تعلیقه بر اللوامع الإلهیه
1.3. تصحیح و تعلیقه بر معانی الأخبار
1.4. حاشیه و تعلیقه بر بحار الانوار (54-63) [کتاب السماء و العالم]
2. اخلاق و عرفان
2.1. به‌سوی خودسازی
2.2. در جستجوی عرفان اسلامی
3. کلام
3.1. الإمامه و الولایه فی القرآن الکریم
4. روان‌شناسی
4.1. دیدگاه‌های روان‌شناختی حضرت آیت‌الله مصباح یزدی
5. منطق و فلسفه اسلامی
5.1. شرح نهایه الحکمه
5.2. تعلیقه علی نهایه الحکمه
5.3. شرح برهان شفا (4 جلد)
5.4. شرح الهیات شفا (3 جلد)
5.5. شرح مجلدات اول و هشتم الأسفار الأربعه (4 جلد)
6. فلسفه تطبیقی
6.1. گفتمان روشنگر
ترتیب تدریس کتاب‌های آموزشی
أ. برای تدریس در دوره‌های آموزشی حوزوی و نیز آموزش عالی دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی مانند فلسفه و الهیات:
1. آموزش عقاید (ج 1-3)
[در بحث نبوت، رجوع به اصول عقاید(2): راه و راهنماشناسی و نیز معارف قرآن (4-5): راه و راهنماشناسی (تلخیص دروس)توصیه می‌شود]
2. مجموعه معارف قرآن (1-10)
[می‌تواند پس از آموزش عقاید یا به موازات آن تدریس گردد.]
3. چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی
4. خودشناسی برای خودسازی
5. آموزش فلسفه
6. فلسفه اخلاق
[مراجعه به کتاب‌های نقد و بررسی مکاتب اخلاقی و کلمه حول فلسفه الاخلاق نیز توصیه می‌شود]
تبصره: درصورت نیاز به مباحث فلسفه تطبیقی و نقد مارکسیسم، کتاب‌های زیر به ترتیب می‌توانند پس از آموزش فلسفه تدریس شوند:
1. نقدی فشرده بر اصول مارکسیسم
2. ایدئولوژی تطبیقی
ب. برای دوره‌های آموزشی در رشته‌های غیر علوم انسانی مذکور، ترتیب ذیل پیشنهاد می‌شود:
7. بخش‌هایی از مجموعه معارف قرآن (شامل گزیده‌ای از: خداشناسی، کیهان‌شناسی، و قرآن‌شناسی)
8. انسان‌شناسی در قرآن
9. معارف قرآن (4-5): راه و راهنماشناسی (تلخیص دروس)
10. انسان‌سازی در قرآن
11. چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی
12. خودشناسی برای خودسازی
13. فلسفه اخلاق
14. انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن
تبصره: درصورت نیاز به مباحث فلسفه تطبیقی و نقد مارکسیسم، کتاب‌های زیر به ترتیب می‌توانند پس از آموزش فلسفه تدریس شوند:
1. نقدی فشرده بر اصول مارکسیسم
2. ایدئولوژی تطبیقی
—-
سـیـر مـطـالـعـاتـی آثار استاد اصغر طاهرزاده
کتب مربوط به مبحث معرفت دینی:
1 -جوان و انتخاب بزرگ
2 -آشتی با خدا از طریق آشتی با خود راستین
3 -ده نکته از معرفت النفس
4 -از برهان تا عرفان (همراه با سی دی)
5 -معاد، بازگشت به جدی ترین زندگی
6 -مبانی معرفتی مهدویت
کتب مربوط به مبحث تکنولوژی و غرب
1. گزینش تکنولوژی از دریچه بینش توحیدی
2. علل تزلزل تمدن غرب
3. فرهنگ مدرنیته و توهم
4. تمدن زایی شیعه
5. تاریخ فلسفه غرب
کتب مربوط به مبحث انقلاب اسلامی
1. انقلاب اسلامی بازگشت به عهد قدسی
2. جایگاه إشراقی انقلاب اسلامی در فضای مدرنیسم
3. امام‌خمینی«رحمه‌الله‌علیه» و خودآگاهی تاریخی
4. انقلاب اسلامی؛ برون‌رفت از عالَم غربی
5. انقلاب اسلامی؛ بازگشت به هویت اصیل اسلامی و نفی مدرنیته
6. انقلاب اسلامی، تقابل تمدن دینی با تمدن غربی
کتب مربوط به مبحث تمدن اسلامی و مهدویت
1. مبانی معرفتی مهدویت
2. جایگاه و معنی واسطه فیض
3. دعای ندبه؛ زندگی در فردایی نورانی
4. زیارت آل یس، نظر به مقصد جان هر انسان
5. برکات انتظار
6. بصیرت و انتظار فرج
7. آخرالزمان؛ شرایط ظهور باطنی‌ترین بُعد هستی
8. معنی و عوامل ورود به عالَم بقیه‌الله
9. رجعت در حوزه‌ی عقل و نقل
10. فرهنگ انتظار؛ حضور در تاریخ توحیدی