طنزپردازان
کیومرث صابری فومنی (1320)
کیومرث صابری فومنی ملقب به گل آقا باب تازه ای را در عرصه طنزپردازی کشور گشود. او با محتوای انتقادی در روزنامه اطلاعات شروع به طنزنویسی کرد. بعد از آن هفته‌نامه پرمخاطب گل آقا در سالهای دهه 70 و 80 با همان طنز انتقادی ادامه یافت تا در سال 81 انتشار آن متوقف شد و ایشان در سال 83 فوت کرد. آخرین اثر منتشر شده از ایشان گزیدهای از «دو کلمه حرف حساب» است.
ابوالفضل زرویی نصرآباد (1348)
شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز که سابقه همکاری با نشریات کیهان، همشهری و گل آقا را دارد. او در نخستین جشنواره شعر فجر به عنوان برترین شاعر طنزسرای بعد از انقلاب شناخته شد. آخرین اثر او تحت عنوان کتاب «مستطاب فر پژوهی» به چاپ رسیده است.
ناصر فیض (1338)
او یکی از شاعران طنزپرداز و پرکاری است که با زبان طنز بسیاری از انتقادات اجتماعی و سیاسی خود را مطرح میکند. کتاب «املت دستهدار» یکی از پرطرفدارترین آثار اوست و آخرین اثر او با عنوان «محتسب را بندازید که زنجیرم کرد» به چاپ رسیده است.
سیدمسعود شجاعی طباطبایی (1343)
او در زمینه طراحی کاریکاتور فعالیت میکند و مسئولیتهای متعددی دارد و تاکنون جوایز بسیاری هم کسب کرده است و در بسیاری از مسابقات هم به عنوان داور شرکت داشته است. بخشی از آثار او با عنوان «مجموعه آثار کاریکاتور سیدمسعود شجاعی طباطبایی» به چاپ رسیده است.
محمدحسین نیرومند (1343)
از جمله مسئولیتهای او مدیر مسئول کیهان کاریکاتور به مدت ده سال بوده است و آثار متعددی هم از او به چاپ رسیده است که از آن جمله «کلاه به سرهای ابوغریب» و کتاب «طنزسور» که مجموعه آثار او را در برمیگیرد میباشند.
مازیار بیژن (1351)
بیشتر آثار او در زمینه کاریکاتور بوده و به صورت ثابث در کیهان فعالیت دارد. در سال 88 فعالیتهای گستردهای در مخالفت با جنبش سبز و حرکتهای ضدانقلاب انجام داد و از آثار وی «جنبش سبز مخملی» میباشد. از جوایز وی میتوان به رتبه اول مسابقه قلم در ستیز با تهاجم فرهنگی میباشد.
نویسندگان
جلال آل احمد (1302)
او که تأثیری گسترده بر جهان روشنفکری زمان خود داشت به جز نوشتن داستان به نگارش مقالات اجتماعی، پژوهشهای مردمشناسی، سفرنامه و ترجمه‌های متعدد پرداخته است. او از معدود نویسندگانی بود که به جای دوری از مردم همیشه از قلم خود در راستای حرف مردم و اعتلای فرهنگ کشور خویش استفاده کرد. نوشتن کتاب غربزدگی او را میتوان نقطه عطف زندگی او دانست. رهبر معظم انقلاب در رابطه با او میفرمایند: آل احمد به راستی نعمت بزرگی بود، حداقل یک نسل را او آگاهی داد و این برای یک انقلاب کم نیست. از دیگر آثار وی میتوان به «در خدمت و خیانت روشنفکران»، «خمس در میقات» و «نون والقلم» اشاره کرد.
نادر ابراهیمی (1315)
ابراهیمی برنده جوایز متعددی در زمینه ادبیات کودک در ایران و جهان شده است. او همچنین عنوان «نویسنده برگزیده ادبیات داستانی 20 سال بعد انقلاب» را به خاطر داستان بلند و هفت جلدی «آتش بدون دود» به دست آورده است. از جمله بهترین آثار او میتوان به کتاب «سه دیدار با مردمی که از فراسوی باور میآید» اشاره کرد. این کتاب سه جلدی درباره امام خمینی است و تاکنون دو جلد آن منتشر شده است. او همچنین به عنوان نویسنده و کارگردان در چند فیلم مستند و سینمایی و ترجمه و نمایشنامه و شعر فعالیت کرده است.
محمدرضا سرشار (1332)
در دوران پس از انقلاب نزدیک به صد عنوان کتاب در قالب داستان، پژوهش، نقد و مباحث نظری در حوزه ادبیات به شکل تألیف یا ترجمه برای کودک و نوجوان و بزرگسال از ایشان به یادگار مانده است. در دوران قبل از انقلاب هم از ایشان چند عنوان کتاب به چاپ رسیده است. قصه‌های ؟؟؟ جمعه و صدای گیرای وی که در اوایل دهه 70 از صدای جمهوری اسلامی پخش میشد او را در ذهن بسیاری ماندگار ساخت. او آثاری مانند ده داستان از زندگی پیامبر برای کودکان و دو جلد جدید از مجموعه داستانهای انقلاب را در دست چاپ دارد. رهبری در رابطه با ایشان میفرمایند: «آقای سرشار حق بزرگی را بر ادبیات داستانی انقلاب دارند.»
ابراهیم حسن بیگی (1336)
بسیاری از آثار وی را میتوان حاصل سفرها و آشنایی او با مردم نقاط مختلف ایران دانست و سؤالهای پیدرپی از کودکی تا به حال برای این نویسنده حاصل خوبی داشته است و کتاب «ریشه در اعماق» او در طی سالهای 75، 77، 79 و 81 به عنوان کتاب برگزیده 20 سال داستاننویسی انقلاب انتخاب شده است.
سیدمهدی شجاعی (1339)
وی در زمینه ادبیات مذهبی باب تازهای گشود و قالب‌های نوین داستاننویسی را در این عرصه تجربه کرد. کتاب‌های کشتی پهلو گرفته، پدر عشق پسر، آفتاب در حجاب، خدا کند تو بیایی، دست دعا، چشم امی‌د و سقای آب و ادب حاصل تجربیات وی در این زمینه است که در این میان کشتی پهلو گرفته لقب پرفروشترین کتاب انقلاب اسلامی را به خود گرفته است. ادبیات کودک و نوجوان هم بخش دیگری از فعالیتهای او به شمار میرود و آخرین اثر منتشر شده از او «کمی دیرتر» است.
هدایتالله بهبودی (1339)
آخرین اثر او «شرح اسم» است که به زندگینامه مقام معظم رهبری مربوط میشود. او مؤسس دو دفتر از جمله «ادبیات و هنر مقاومت» است و در سیامین سالگرد پیروزی انقلاب به عنوان هنرمند برجسته سی سال تاریخ انقلاب اسلامی از سوی حوزه هنری معرفی شد. او علاوه بر نویسندگی به روزنامهنگاری نیز مشغول است.
مصطفی مستور (1343)
دغدغه‌های او در حوزه مسائل معنوی و دینی متفاوت از دیگر فعالان این حوزه است. او به خوبی با ادبیات داستانی آشنا است و فلسفه دین در آثار وی بازتاب ویژهای دارد. زن در آثار او یک موجود ماورایی است و نگاه به آن آمیخته با تقدس است. وجود نوعی نگاه خداباورانه، برجستگی تردید و نارضایتی از جهان و امی‌دواری به سرنوشت انسان علیرغم نگاع بدبینانه به دنیا از بنمایه‌های اصلی داستانهای مستور شمرده میشود. آخرین اثر این نویسنده «تهران در بعدازظهر» است.
محسن کاظمی (1348)
از فعالان عرصه خاطرهنگاری و تاریخ شفاهی به شمار میرود. او مدتی در هیئت معارف جنگ ارتش خدمت کرده است که یکی از آثار آن «یادداشتهای سفر شهید صیاد» است. او از سال 74 با دفتر ادبیات انقلاب اسلامی مشغول به همکاری شده است و مصاحبه‌های بدیعی با شخصیتهای سیاسی مبارز انقلاب اسلامی انجام داده است که شاید یکی از معروفترین آنها در کتابی به نام «خاطرات احمد احمد» به چاپ رسیده است.
رضا امیرخانی (1352)
«ارمیا» که اولین اثر او بود جوایز متعددی را به خود اختصاص داد که از آن جمله برگزیدگی در آثار 20 سال دفاع مقدس است. سومین کتاب او با نام «من او» به اعتقاد بسیاری از منتقدین شاهکار این نویسنده است. وی در آثار خود به موضوعاتی چون سختیهای زندگی در دوران جنگ، ریشهیابی مهاجرت نخبگان و نقد مدیریت نفتی و دولتی پرداخته است. از او سفرنامه‌هایی هم مانند «داستان سیستان» و «بانستان کابلستان» به یادگار مانده است و آخرین اثر او «قِیدار» نام دارد.
علی مؤذنی (1337)
نثر روان و صمیمی و سوژه‌های جذاب و منظره‌های بدیع از ویژگیهای نوشته‌های او است. فعالیتهای او در قالب‌های داستان کوتاه و بلند، رمان، نمایشنامه و فیلمنامه میباشد. از جمله آثار وی «قاصدک»، «نه آبی، نه خاکی» و «ملاقات در شب آفتابی» است که در این میان رمان «ملاقات در شب آفتابی» داستانی بسیار تأثیرگذار در مورد شب یک عملیات میباشد.
شاعران
سیدحسن حسینی (1335)
از شعرای بزرگ انقلاب اسلامی که در حوزه‌هایی چون شعر، تحقیق، ترجمه و تألیف فعالیت کرده است و در اواخر عمر خود به سبکشناسی قرآن و زبانشناسی حافظ مشغول بوده است. او در چهارمین همایش چهره‌های ماندگار (سال 83) مورد تقدیر واقع شده و آخرین اثر او «نوش داروی طرح ژنریک» است. رهبر در پیام تسلیت به مناسبت درگذشت ایشان از او تجلیل به عمل آورده و درگذشت او را از خسارتهای بزرگ اصحاب هنر و ادب دانستهاند.
سلمان هراتی (1338)
او از جریانسازهای شعر انقلاب اسلامی بوده است که پله‌های ترقی را خیلی زود ملی کرد و در شعر معاصر جایگاهی را به خود اختصاص داده اوج کار او مصادف با سالهای اول انقلاب بوده است. مجموعه کامل اشعار سلمان هراتی توسط انجمن شاعران ایران در سالهای 80 و 86 به چاپ رسیده است.
قیصر امینپور (1338)
نگاه‌های اصیل، عمیق و انسانی او به مقولاتی چون فلسطین، دفاع مقدس، انتظار و شهادت از جمله نگاه‌های نابی است که در کمتر شاعری یافت میشود. از وی در زمینه‌های شعر نوجوان و نثر ادبی هم آثاری منتشر شده است و میتوان گفت که شاید شاخص‌ترین اثر او آخرین اثرش یعنی «دستور زبان عشق» است.
یوسفعلی میرشکاک (1338)
او علاوه بر شعر در نقدهای ادبی و نوشته‌های طنز و مقالات سیاسی و مذهبی نیز قلم زده است. در شعر وی علاوه بر زیباییهایی که در شعرهای دیگران میتوان یافت صراحت، جسارت و جرأت خاصی وجود دارد و شعرها و خصوصاً غزلهای او بسیار زیبا و دارای روح و حماسه است و آخرین اثر او زخم کبود است. همچنین باید اشاره کرد که او یکی از دوستان و همراهان شهید آوینی بوده است.
قادر طهماسبی (1331)
شاعر و محقق که بیشتر اشعار وی دارای رویکرد انتقادی و اجتماعی است. پرداخت به موضوع ایثار و شهادت از منظری تازه و غیر شعاری از ویژگیهای شعری او است. آخرین اثر این نویسنده و شاعر یک رمان به نام «تلاوت» است.
محمدکاظم کاظمی (1346)
شاعر و نویسنده افغانی که بیشتر با مثنویهای بلند و اعتراضی خود معروف است. در پشت اشعار او شخصیتی است که دردمندانه و البته با بصیرت درد مردم را بیان میکند آخرین اثر او «روزنه» مجموعه آموزشی شعر است.
محمدرضا آقاسی (1338)
شاعری مذهبی که جبهه‌های جنگ را درک کرده و بعد از آن بهطور جدی به شعرگویی پرداخت. او با برقراری ارتباط با مردم به وسیله شعرخوانیهای زیبایش لطف بزرگی به شعر آیینی کرد. مقام معظم رهبری در رابطه با ایشان میفرمایند «شعر روان و بامضمون و خوش ساخت آقاسی که نمایشگر دل پاک و احساسات صادق و هنر خودجوش او بود بیشک دارای جایگاه ویژهای در ادبیات معاصر است.»
علیرضا قزوه (1342)
او درباره بسیاری از اتفاقات روز مانند جنبش سبز، انقلاب بحرین، مصر، جنبش وال استریت و فلسطین شعر گفته است. همچنین اشعار آیینی زیبایی نیز همچون «با کاروان نیزه» به جای گذاشته است. «عشق علیهالسلام» او را که به جز گزیده اشعارش آخرین کتاب شعر او است را میتوان یکی از شاخص‌ترین کتاب‌های او معرفی کرد.
بیژن ارژن (1328)
او شاعری مردمی است و مسائل مردم پایین دست اجتماع یکی از دستمایه‌های شعری او است. ارژن در بعضی رباعیهایش به طنز، جهان را به سخره میگیرد و به زشتیهایش میخندد. طنز او تلخ است و گزنده و قالب رباعی قالبی برای اشعار او است. آخرین اثر این شاعر «چهل کلید» است.
محمد محمدی سیار (1362)
در اشعار او تعهد موج میزند. سلامت زبان و رعایت دستور زبان شعر معاصر در کنار پرداختن به مضامین جدید شعرهای بسیار را در ردیف بهترین شعرهای معاصر قرار می‌دهد. عاشقانه‌های این شاعر جوان هم لبریز از لطافت و زیبایی است. «حق السکوت» آخرین اثر او هم کتاب شاخص او است که سال 81 کتاب سال شناخته شد.
علی محمد مؤدب (1355)
تنزل و روح عاطفی در اشعار او بسیار است و مضامینی که به زندگی و روابط مردم میپردازد کلیت اشعارش را تشکیل می‌دهد. بخش عمدهای از اشعار او را مضامین دفاع مقدس تشکیل می‌دهد. همچنین او در شعرهایش به مبارزه با توسعه‌طلبیهای پوشالی و عدم توجه به درد کشیده‌های انقلاب و بی‌عدالتیهای زندگی مدرن میپردازد. آخرین اثر او با نام «روضه در تکیه پروتستانها» منتشر شده است.
امی‌د مهدی نژاد (1358)
شاعر، روزنامهنگار و طنزنویس که از هنرمندان مرتبط با حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است. اولین اثر او «رجز مویه» از نظر بعضی منتقدان بهترین اثر او است و شهرت اصلی او به خاطر نگارش طنزهای مطبوعاتی است. از آخرین آثار او «با کاروان حوله» و «حالی وود» است.
سیدحمی‌درضا برقعی (1362)
این شاعر آیینی شاگرد محمدعلی مجاهدی است که مجموعه اشعار «طوفان واژه‌ها» از او با استقبال زیادی مواجه شد. موضوعات علوی، مهدوی، فاطمی و عاشورایی بیشترین حجم اشعار این شاعر را به خود اختصاص داده است. او در اشعارش به برقراری ارتباط میان اشعار آییننامه پند و هیئتی و خاصهپسند پرداخته است.
میلاد عرفانپور (1367)
تخصص او رباعی است و تاکنون 4 مجموعه رباعی به چاپ رسانده است. آخرین اثر وی مجموعهای با نام «مرگ خیلی زیباست» میباشد که در آن نگاهی نو و روشن به مرگ شده است. او تاکنون جوایز مختلفی از جمله جایزه کتاب سال و کتاب برگزیده دفاع مقدس را دریافت کرده است.
هادی فردوسی (1365)
او از شاعران موفق نسل سوم انقلاب است که در حوزه‌های رباعی و دوبیتی تجربه‌های خوبی بهدست آورده است و تازگی هم در عرصه شعر کودک و نوجوان ورود پیدا کرده است. مجموعه رباعیهای او با عنوان «آنان همه از تبار باران بودند» به چاپ رسیده است.