به نقل از عیارآنلاین، در چند سال اخیر با ظهور پدیده راهپیمایی اربعین، همگرایی ملتهای ایران و عراق بیش از پیش دیده میشود. این امر حاکی از اشتراکات زیاد فرهنگی و عقیدتی ملت‌هاست که با مدیریت صحیح توسط دولتمردان این دو کشور می‌تواند تقویت روابط اقتصادی و سیاسی را نیز به دنبال داشته باشد.
پس از دوران جنگ اخیر در عراق و کاهش درگیری‌ها با گروه تروریستی داعش، اقتصاد غنی عراق از نظر منابع اولیه با سطح درآمد عمومی بالای دولت، زمینه را جهت رشد اقتصادی عراق فراهم نموده است. موقعیت ژئوپلیتیکی عراق به دلیل دسترسی این کشور به آب‌های آزاد و همچنین قرار گرفتن در مسیر اتصال سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، ظرفیتی عظیم برای نقش‌آفرینی آن در منطقه به وجود آورده است.
عراق تاثیرگذارترین کشور جهان عرب
عراق به عنوان کشوری با قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی بالا نسبت به ایران، از ظرفیت زیادی برای گسترش روابط اقتصادی در موضوعات مختلف برخوردار است. مقام معظم رهبری در دیدار با نخست‌وزیر عراق در ۱۷ فروردین سال جاری با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های انسانی و منابع غنی زیرزمینی عراق، این کشور را به تأثیرگذارترین کشور در جهان عرب تبدیل خواهد کرد، فرمودند: «آمریکایی‌ها و دنباله‌های آن‌ها در منطقه، با تبدیل شدن عراق با چارچوب دموکراسی فعلی و شخصیت‌ها و جریان کنونیِ در رأس کار، مخالفند و آن را به ضرر منافع خود می‌دانند».
رویکرد آمریکا نسبت به عراق؛ خام‌فروش بزرگ خاورمیانه
عراق شریکی راهبردی در منطقه خاورمیانه برای آینده آمریکا به شمار میرود. امروزه عراق به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت خام در خاورمیانه بخش مهمی از امنیت انرژی ایالات متحده را تامین میکند. در حال حاضر، راهبرد آمریکا وابسته‌سازی و عدم پیشرفت اقتصادی عراق است. بنابراین یکی از پیامدهای آن می‌تواند کاهش تعاملات اقتصادی-سیاسی عراق با ایران باشد؛ چراکه در یک نگاه استراتژیک، گسترش روابط ایران و کشورهای منطقه، زمینه شکل‌گیری و تحقق ائتلاف‌های منطقه‌ای را فراهم میکند؛ مسئله‌ای که آمریکا از آن هراس دارد. در این نگاه، رشد اقتصادی عراق و درونزا شدن سیستم اقتصادی-سیاسی آن در اولویت است و به مسیر تبدیل شدن عراق به تاثیرگذارترین کشور جهان عرب سرعت می‌بخشد.
دیپلماسی فعال رقبای اصلی ایران در عراق
دیپلماسی فعال کشورهای منطقه مخصوصاً عربستان و ترکیه و انفعال وزارت خارجه ایران در این حوزه نقش بسزایی در تعیین میزان تعاملات ایران با کشورهای همسایه ایفا میکند. عربستان به عنوان جدی‌ترین رقیب سیاسی ایران در منطقه تمام تلاش خود را برای جلوگیری از گسترش روابط ایران و عراق در حوزه‌های مختلف انجام میدهد. اقدامات عربستان شامل سرمایه‌گذاری‌های عظیم در حوزه کشاورزی عراق، تشکیل «شورای هماهنگی عربستان و عراق» و امضای ۱۶ توافقنامه میان دو کشور ازجمله در زمینه مسیر تزانزیت دریایی و هوایی است. همچنین ترکیه با داشتن بیش از بیست رایزن بازرگانی، دیپلماسی اقتصادی گسترده‌ای را با عراق شکل داده است. بنابراین طراحی راهبرد منسجم و برنامه اقدام مشخص برای اثرگذاری بیشتر در همکاری اقتصادی ایران و عراق امری ضروری به حساب می‌آید که اراده جدی دولتمردان دو کشور را می‌طلبد.
نفوذ آمریکا در لایه‌های مختلف اقتصادی-امنیتی عراق
بررسی‌ها نشان میدهد که آمریکایی‌ها حضور پررنگی در لایه‌های مختلف دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی عراق دارند که این امر تهدیدی جدی برای گسترش همکاری‌های ایران و عراق، محسوب میشود. یکی از مهمترین روش‌های آمریکا برای پیشبرد اهدافشان در عراق، مدیریت و اعمال نفوذ در گلوگاه‌های اقتصادی و سیاسی این کشور است. مدیریت مسیرهای ترانزیتی عراق که پیامد آن، قطع ارتباط زمینی این کشور با ایران و سوریه است، ازجمله‌ی گلوگاه‌هایی به شمار میرود که مورد توجه ویژه آمریکا قرار گرفته است. در همین راستا، تقویت محورهای مواصلاتی عراق با سایر کشورهای همسایه، در دستور کار آمریکا قرار گرفته که سرمایه‌گذاری در حوزه توسعه گذرگاه عرعر در مرز عراق و عربستان یکی از مهمترین این اقدامات است.
نفوذ سازمانی آژانس USAID در عراق
یکی دیگر از پروژه‌های نفوذ سازماندهی‌شده آمریکا در خاورمیانه، حضور آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده USAID در عراق است. سازمانی که اهداف سیاسی ایالات متحده را در پوشش کمک به کشورهای در حال توسعه پیش می‌برد. این سازمان پروژه‌های مختلفی از جمله پروژه تقدم، ترابط، العداله و… را در عراق پیاده کرده است. در نتیجه با توجه به شرایط کنونی لازم است با توسعه روابط دیپلماتیک ایران و عراق باید از نفوذ بیش از پیش آمریکا در عراق جلوگیری کرد.