«ما با سینما مخالف نیستیم، ما با فحشا مخالفیم» امام خمینی(رحمه الله علیه)
«واقعاً خط قرمزهائى هست که باید رعایت شود. یک جاهائى عبور از برخى از خطوط قرمز اخلاقى – منظورم خطوط قرمز سیاسى هم خیلى نیست؛ عمدتاً انسان نگران اخلاق و دین و این چیزهاست – در بعضى از فیلمها و سریالها لزومى ندارد» حضرت آیتالله خامنهای، در دیدار جمعی از هنرمندان، 12/4/89.
با عرض سلام و احترام خدمت:
جناب آقای ایوبی، ریاست محترم سازمان سینمایی کشورجناب آقای رضاداد، دبیر محترم جشنواره فیلم فجر
و سایر دست اندرکاران سینما و جشنواره فجر انقلاب اسلامی
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، از همان ابتدای پیروزی نهضت، موضع تأییدی خود نسبت به اصل سینما را با موضعگیری قاطعانه نسبت به بزرگترین خط قرمز سینمای اسلامی و انقلابی یعنی ابتذال اخلاقی و جنسی همراه نمود. بیشترین دغدغههای رهبر معظم انقلاب نیز در باب سینمای کشور همواره دغدغههای اخلاقی و اعتقادی بوده است. سالهاست که در رابطه با این مسائل، فریاد پیروان انقلاب اسلامی و علمای دینی بلند است و ما همچنان نمیدانیم برای چه دقیقاً نمودهای اولیۀ همان چیزی که مورد جدیترین مخالفت رهبران انقلاب قرار گرفته، نه تنها در سینمای کشور اجازۀ ورود پیدا کرده و بلکه تا حدی تثبیت و نهادینه شده است. به بهانه‌های واهی و مصلحتاندیشی های کاذب – که هیچ مصلحتی مهمتر از مراعات حدود بیّن اسلام عزیز در حوزههای مختلف ادارۀ کشور نیست – نزدیک دو دهه است که استفادۀ ابزاری و غیر شرعی عوامل سینما از جاذبههای ضداخلاقی و جنسی در فیلمهای کشور به امری معمول تبدیل شده و معلوم نیست چه زمانی مسئولین نظارتی کشور میخواهند جلوی تداوم این روند را بگیرند. متأسفانه در هر دو دولت موسوم به اصلاحات و اصولگرا، این روند ادامه یافت و بر سر ترسیم خط قرمزهای قاطع اخلاقی، چه در بحث حجاب و روابط بازیگران و دیالوگها و شوخیها و سایر موقعیتهای تصویری، و چه از جهت وفور و غلبۀ سوژههای ضداخلاقی و جنسی در داستانها و پیامهای آشکار و پنهان این فیلمها در مورد مناسبات اخلاقی و مسئلۀ عفت و غیرت اجتماعی، تسامح بخرج داده شد و اکنون دیگر خیلی از این نمودها – که مصداق بارز خلاف شرع از نظر همۀ فقهای کشور است – در غالب فیلمهای تولید و اکران شدۀ داخل، تبدیل به یک عادت جذب کنندۀ مخاطب شده است.
اما مسئولین محترم، سخن ما در این بیانیۀ مشفقانه، مشخصاً و عجالتاً فضای اخلاقی جشنوارۀ فیلم فجر است که هم برای داخل و هم خارج کشور قرار است الگویی نسبی از سینما و فرهنگ انقلاب و اسلام باشد.
جناب آقای ایوبی، ما جنابعالی را به تدیّن و شاگردی در مکتب امام صادق علیه السلام میشناسیم. جناب آقای رضاداد، شما برای ما مدیری منسوب به داعیۀ دینداری و ولایتمداری محسوب میشوید. باور بفرمایید نه ما سیاست زده و از بیان این مطالب، دارای دغدغههای سیاسی هستیم و نه شما حضرات را انشاءالله به سیاست‌زدگی از آن نوعی که موجب کمتوجهی به احکام و خطوط قرمز شرع مقدس بشود، میشناسیم. اگر شما معتقدید که جشنوارۀ فیلم فجر باید به نوعی نمایندگی مجموع سلیقههایی که ذیل چارچوب کلان انقلاب و ایران اسلامی قرار میگیرند را داشته باشد ، «فضا»ی عینی داخل مکان جشنواره هم باید خطقرمزهای حریم رسمی فرهنگ کشور را با خود به یدک بکشد.
متأسفانه در سالها و دولتهای گذشته، وضعیت پوشش بازیگران و عوامل سینمایی شرکت کننده در جشنواره شاید مشمول کمترین نظارتی واقع نمیگشت. فضای جشنواره و برج میلاد، همراه با اختلاطی آکنده از جلوه‌های تبرجگونه می شد. دوربینهای متعدد عکاسان مرد، با تقلید از جشنوارههای غربی، بر روی قامت بازیگران زن و رو به زمینۀ پوستر جشنواره! زوم مینمود و عکسهای منتشره به تمامی رسانهها و فضای مجازی راه مییافت و جوان این کشور را به تناقض وا میداشت که از طرفی تبلیغات عفاف و حجاب را به او نشان میدهیم و از طرفی ظواهر هنرمندان محبوب این کشور روی فرش قرمز ارزشمندترین مراسمات دولتی و رسمی، به او نشان الگویی کاملا متفاوت و عدم صداقت آن تبلیغات قبلی را میداد. و هنوز این تصاویر از دورههای قبلی برگزاری جشنواره هم که در پایگاههای اینترنتی به وفور مورد بازدید است.
جناب آقای ایوبی! نگذارید جشنواره فجر امسال هم تبدیل به جشنوارۀ «گناه» شود
مسئولین محترم فرهنگی کشور! قرار نیست جشنواره فجرِ مولود انقلاب اسلامی بتدریج زرق و برق جشنوارههای مادیگرا و پر از شهوتِ اسکار و کن و غیره را پیدا کند. ما براحتی میتوانیم برای شرکتکنندگان در جشنواره با احترام تبیین کنیم که حریم جشنواره مانند خیابان نیست و قوانین و ضوابطی دارد. همانطور که هیچکس با هر میزان احترام و محبوبیتی نمیتواند نظم و انضباط ظاهری محیط جشنواره را بهم بزند، به همان نحو جایز نیست حدود و خطوط فرهنگی ایدئولوژی جشنواره را خدشهدار کند. اهمیت این مسئله کم از محتوای فیلمهای جشنواره و برنامههای دیگر آن را ندارد. اگر صادقانه ادعا داریم که بایستی برای جا انداختن ارزشها و احکام اسلامی در میان ملت و حتی خود هنرمندان، کار فرهنگی نمود، حداقل هزینۀ این ادعا این است که خود محیطی را در بالاترین و پرانعکاس ترین مراسمات این کشور فراهم نیاوریم که براحتی این گونه ناهنجاریها در آن غلبه پیدا کنند.
این مهم هیچ منافاتی ندارد با احترام به قشر هنرمند این کشور، که طبیعتا آنها نیز با شفافسازی خطوط قرمز و ضوابط هر محیطی و جدی گرفتن عمل به آن، به هنجارهای دینی احترام میگذارند. و البته نهایتاً هیچ قشری در این کشور، احترام و ارزشی بالاتر از حریم ارزشها و احکام اسلامی ندارد. از شما استدعا داریم که با نظارت جدیتان، بدور از تسامح و در اولویت آخر قرار دادن این گونه نظارتها، حریم مکانی جشنواره فیلم فجر و بازتاب‌های تصویری آن را با حداقل «گناه» زمینهسازی نمایید. این، اولین و مهمترین اولویت دستاندرکاران متدین یک مراسم دولتی فرهنگی در کشور اسلامی باید باشد. و نباید مصالح و ملاحظات دیگر، آن را تحتالشعاع قرار دهد و دعوتهای رسمی به «رعایت حجاب و شئونات اسلامی»، دوباره حالتی تشریفاتی به خود بگیرد. قاعدتاً از حالا بایستی تدابیر و تبیینهای لازم برای ادارهکنندگان و مدعوین جشنواره صورت یابد.
به امید برگزاری جشنوارهای متفاوت از سالیان قبل، و به امید اینکه نظارتهای مسئولین عزیز بر محتوا و جاذبههای اخلاقی فیلمهای سینمایی کشور از این بعد، مشمول جدیت و قاطعیت واقع شود و فدای هیچ گونه مصالح سیاسی و سینمایی و … قرار نگیرد.
با تشکر
بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام